Ruud Bijnen, voetbaltrainer en -analist

Met mijn IQ, ruimtelijk inzicht, logisch redeneringsvermogen, een open houding, zelfkritiek, organisatietalent en een berg motivatie ontwikkel ik mijzelf al jaren als voetbaltrainer, -coach, -analist en -tacticus. De afgelopen decennia vormde ik me zo breed mogelijk als mens in het voetbal. Ik voetbalde, was scheidsrechter, ben trainer en coach van jeugd, senioren mannen en vrouwen geweest, oefen veelvuldig in het gestructureerd en op basis van ruimtelijke logica analyseren van wedstrijden op het hoogste niveau, lees veel artikelen en boeken die over voetbalinhoudelijke aspecten gaan die het trainersvak raken, schrijf artikelen voor TrainersMagazine, deed ervaring op bij 7 amateurclubs als trainer, schrijf voor deze eigen website, spreek met trainers, voetballers en bestuurders in de Eredivisie, bestudeer materiaal van (top-)trainerscursussen elders in de wereld, bezoek vele trainingen in het betaald voetbal om ervan te leren en ontwikkel voortdurend mijn voetbalvisie.

Niet alleen leer ik van mensen in de top. Ook mijn eigen spelers, ouders, supporters en assistenten hebben soms slimme waarnemingen of ideeën. Soms moet je vragen om hun mening en vaak krijg je die cadeau. Zelfs als deze kritisch is, ben ik toch benieuwd naar de inhoudelijke kant ervan. Mijn open houding helpt mij om verder te komen doordat ik de waardevolle opmerkingen eruit pik.

Mijn hoofd loopt over van ideeën die vooral gericht zijn op het verbeteren van een team: Mijn vraag is alleen wie gaat er wat mee doen? Graag deel ik mijn kennis en kunde met mensen die zich willen ontwikkelen als trainer en coach of met mensen die gewoon geïnteresseerd zijn in het voetbalspel. Ik kan vooral veel bieden op de volgende gebieden:

• Analyseren op basis van ruimtelijke logica
• Gedetailleerde ontwikkeling van een voetbalvisie
• Effectieve overdracht van tactiek naar een team
• Duurzame werken aan de verbetering van een team
• Rendement halen uit oefenvormen

Mijn kennis is me niet komen aanwaaien. Ik heb er hard voor moeten werken en nog altijd investeer ik vrijwel dagelijks in kennis en capaciteiten. Er zijn drempels door mij genomen om een betere trainer te worden en dat was soms lastig. Maar ik kan oprecht zeggen dat ik enorm gegroeid ben en nog altijd beter word. Van mijn spelers of speelsters verwacht ik best veel, maar naar mezelf toe ben ik vooral zeer veeleisend. En als je ambitie hebt en echt goed in iets wilt worden, dan is dat een eerste vereiste.

Mijn CV in het kort

Opleiding:

• Hoogeschool Eindhoven Electrotechniek
• Universiteit Nijenrode Bedrijfskunde

Voetbalopleidingen:

• Scheidsrechter II en III
• UEFA-C jeugd, UEFA-B
• In opleiding UEFA-A senioren (Schotland)

Zelfstudie voetbal:

• Master in High Performance Soccer (www.mbpschool.com)

Werkervaring:

• 10 jaar marketing en verkoop bij o.a. IBM, KPN en Telfort
• 14 jaar ondernemer met personeel (www.trigger.nl)

Voetbalgerelateerd:

• Voetballer 12 jaar t/m 3^e klasse KNVB en reserve 1^e klasse
• Scheidsrechter 5 jaar senioren mannen t/m 3^e klasse KNVB
• Hoofdtrainer 7 jaar junioren O15 t/m O19 1^e klasse en hoofdklasse
• Hoofdtrainer 1 jaar senioren 4^e klasse
• Assistent trainer 1 jaar senioren Hoofdklasse
• Hoofdtrainer 1 jaar senioren vrouwen 1^e klasse landelijk
• Personal Analist 1 maand bij John Stegeman Heracles

• Een trainingsvorm bedenken en uitzetten is simpel. Het maximale leereffect uit zo een oefening behalen, is verre van eenvoudig. Daarin kan een trainer zich al snel onderscheiden.
• Een toptrainer moet het meest kritisch zijn naar zichzelfen continue zichzelf aanpassen aan de omstandigheden waarin hij werkt. Hij mag nooit gemakzuchtig zijn en verslappen.
• Het trainersvakop het hoogste niveau waar ook ter wereld, is een bijzonder complex beroep. Je hebt te maken met een ingewikkelde samenhang van spelers, staf, directie, pers en publiek.
• Talent is maakbaar. Twee zaken zijn daarbij cruciaal: motivatie én effectief trainen. Weet je deze zaken te combineren in de jongste jeugd en zo breed mogelijk toe te passen, dan ga je daarvan later de vruchten plukken.
• Spelers zijn altijd te verbeteren ongeacht hun leeftijd. Teams zijn nagenoeg altijd sterk te verbeteren in het positiespel in balbezit.
• Het ontregelen van het spel van de tegenstander waardoor je weinig kansen tegen krijgt, is niet erg lastig. Een team neerzetten dat met goed positiespel veel kansen creëren, vergt veel meer kwaliteiten van een trainer. Een herkenbare visie overdragen op een team is zeer weinigen gegeven.
• Een speler van 15 jaar oud die op hoofdklasse niveau voetbalt, bij de besten van zijn team hoort en fysiek goed in orde is kan betaald voetbal halenals hij de motivatie heeft om elk vrij uurtje te steken in effectieve verbetering.
• Winnaarsmentaliteit is een modewoordzonder feitelijke inhoud. Vermoedelijk wordt er mee bedoeld het volhouden (niet opgeven) van optimaal en tot het einde van de wedstrijd uitvoeren van je taken.
• Praten in formaties zoals 1-4-3-3 en 1-5-3-2 tot 1-4-2-3-1 enzovoort is onverstandig richting spelers. Je beperkt ze daarmee in hun bewegingen doordat het hen op een vast plek plaatst.
• Je kunt als trainer het beste basisprincipesoverbrengen op de groep waarmee spelers in het veld bezig moeten zijn. Bijvoorbeeld: pass diagonaal, houd het spel voor je (gezicht naar het doel), kaats altijd als je met je rug naar het doel staat, etc.
• De trainerspraat “een man extra creëren” leidt af van hetgeen waar het echt om gaat in het voetbal. Je hebt er namelijk hooguit 1 à 2 seconde voordeel van en dan is de situatie al veranderd op het veld. Zorg liever dat je iemand 1 tegen 1 zet dichtbij het doel of alleen voor de keeper. Bovendien worden verreweg de meeste doelpunten juist gemaakt vanuit een (ruim) ondertal in de 16 meter.
• Kampioensteamshebben in de top van de hiërarchie spelers die het goede voorbeeld geven in het beste uit zichzelf halen en navolging krijgen in de groep. Een trainer hoeft dan niet zo veel meer te doen, zeker als er één of enkele goede coaches in het veld staan.
• Een degelijke en gedetailleerde voetbalvisie bouwen, vergt gemiddeld 5 tot 10 jaar (is wetenschappelijk aangetoond ook) en wordt bovendien constant aangepast/verfijnd.
• Een ex-profvoetballer combineren met iemand met een totaal andere achtergrond maar wel met dezelfde passie voor het vak zou als trainersduo wel eens een winnende formulekunnen zijn.
• Topsportgaat niet voornamelijk om willen winnen, maar vooral om willen verbeteren. Dan komt winnen vanzelf.
• Profvoetballerszijn niet per definitie goede proftrainers. Het vergt totaal andere kwaliteiten. Als voetballer ben je bezig met je eigen taken. Als toptrainer moet je o.a. 35 man managen, informatie van al deze mensen tot je nemen en het meest belangrijke eruit filteren, taken bedenken voor iedereen en alle spelers en stafleden als team laten functioneren. Dat lijkt allerminst op wat je als voetballer moet kunnen.
• Spelers tot 12 jaarmoeten voor 80% alleen met het trainen van effectieve techniek bezig zijn, waarbij snelheid in uitvoering en/of weerstand steeds hoger moet liggen. En met techniek bedoel ik vooral: voetenwerk, aanname, trappen/passen en lichaamsgebruik in duels.
• Voetbal is logischen daarmee had Cruijff echt gelijk. Echter weinigen hebben het in zich om logisch te redeneren en dit te gebruiken in het analyseren van wedstrijden. Dat is namelijk de noodzakelijke basis om spelers te verbeteren.
• De Europese top heeft meer budget. Dat is geen excuus voor Nederlandse clubsom de aansluiting te verliezen met de Europese subtop (!). Er zijn zo veel mogelijkheden binnen de Nederlandse (top)clubs om slimmer en innovatiever te zijn dan in het buitenland en daarmee de budgettaire achterstand te verkleinen in voetballend opzicht.
• Het is hard nodig de kwaliteit van trainers op elk niveau te verbeteren in Nederland. Het beste dat de KNVB kan doen is de markt voor het geven van trainerscursussen vrijgeven. Het enige dat de bond dan zelf moet doen, is de exameneisen afgeven en examens afnemen. Concurrentie in de opleiding is absolute noodzaak om de trainers en daarmee ook de spelers te verbeteren.
• Kritische mensen moet je omarmen al besef ik dat het niet altijd eenvoudig is. Zij kunnen je helpen te verbeteren als ze hun verhaal kunnen onderbouwen. Uit de meest onverwachte hoek kun je nuttige tips krijgen.
• Proftrainers- en clubs zouden zich vaker af mogen vragen ‘hebben we het maximale uit deze speler(s) gehaald’ voordat men spelers gaat ver- of aankopen om de selectie te verbeteren.
• Het is modern om zoveel mogelijk spelers in de 16m van de tegenstander te plaatsen in balbezit of als de bal in de 16m kan komen. Het is echter onlogisch en onverstandig. Het gaat ten koste van goed positiespel en het brengt risico’s met zich mee in de omschakeling bij balverlies.
• Charisma is een manier om spelers voor je te winnen. Duidelijkheid, consequent zijn en inhoudelijke kennis bijvoorbeeld is een andere.
• Respect is alleen te verliezen en niet te winnen. Daarmee bedoel ik dat iedereen in beginsel respect verdient en hoort te krijgen.
• Iemands kwaliteiten zijn voor mij niet te beoordelen op basis van wat hij in het verleden gepresteerd heeft of wat anderen over hem zeggen. Oordelen doe ik zelf met mijn eigen waarneming en op basis van feiten.
• Een analyse van een tegenstander is het in kaart brengen van zijn kracht en zwakte. Dit moet je vervolgens vertalen naar de kwaliteiten van je eigen team.
• Coaching doe je in 95% van de gevallen op voetbalinhoud en niet op emotie. Gebrek aan scherpte en concentratie moet je vertalen naar specifieke en bruikbare zaken voor spelers.
• Mensen die echt positief vernieuwend zijn, moeten accepteren dat ze meestal eerst voor gek worden verklaard.
• Om vernieuwing door te voeren, is moed nodig. Er moet immers veel weerstand worden overwonnen. Verandering is voor veel mensen niet prettig. Het is namelijk veel comfortabeler om te blijven doen wat je gewend bent. En bovendien kan verandering zwaktes bloot leggen.
• Echt winnaars zullen verliezers nooit vernederen.
• Als reden om niet te veranderen, wordt wel eens aangevoerd dat je “dicht bij jezelf moet blijven”. Mensen die dicht bij zichzelf blijven, komen zelden ergens en al helemaal niet bij de top.
• Als topvoetballer of –trainer ben je in dienst van jouw publiek. Je hebt verplichtingen naar je fans toe en dat mag je nooit vergeten. Jij moet er alles aan doen om hen te bieden waar ze voor komen.

Het is mooi om over jezelf te schrijven, maar wat andere mensen over je zeggen, geeft vaak een beter beeld. Hierbij een aantal quotes over mij van bekende en minder bekende mensen uit de prof- en amateurwereld waarmee ik gewerkt heb.

“Ruud Bijnen ademt voetbal en is voetbal-theoretisch en -tactisch zeer goed onderlegd. Deze voetbalkenner toont zich bevlogen, vlijmscherp, goed onderbouwd en realistisch in zijn analyses, zowel van individuele spelers, van het teamcollectief als geheel als van wedstrijden. Ruud Bijnen is direct herkenbaar aan zijn coachbord met gekleurde magneetjes (immer onder handbereik) en altijd bereid om in woord en beeld advies en uitleg te geven over de meest uiteenlopende voetbalsituaties. Hij is als trainer in staat om de ontwikkeling van (jonge) spelers in korte tijd te verbeteren en speelt snel, adequaat en op het juiste moment in op voetbalsituaties tijdens trainingen (situatief coachen). In zijn communicatie is Ruud direct, spaart hij speler en club niet en toont hij zich niet altijd even diplomatiek, echter wel te allen tijde realistisch en goed beargumenteerd. Juist door zijn kritische en directe benadering en benoeming van kwaliteiten en beperkingen is Ruud een toegevoegde waarde, voor spelers en de club. Ruud kenmerkt zich niet in eerste aanleg door een natuurlijk en vanzelfsprekend contact met (jonge) spelers, dat vraagt enige tijd en gewenning van beide kanten. Des te opmerkelijker is het dat onder spelers zijn vakmanschap en zijn vaardigheden om spelers individueel en in hun functioneren binnen het team vooruit te helpen, binnen korte tijd breed worden onderkend. Ruud Bijnen weet zich op een prettig autonome wijze door de voetbalvereniging te bewegen.”

Leonard van den Houten in 2017, coördinator O19 IJFC, beleidsadviseur bij gemeente Utrecht

—-

“Jij doorziet mensen snel Ruud

Marinus Dijkhuizen in 2011, destijds trainer van VV Montfoort (later van Excelsior, NAC en Cambuur)

—-

“Als voorzitter van sportvereniging CDW heb ik Ruud leren kennen als een gedegen en prettig persoon. Ruud heeft een hele duidelijke visie op voetbal en wil deze graag op het veld met zijn team etaleren. Tijdens zijn werkzaamheden bij CDW is Ruud verantwoordelijk geweest voor jeugd selectie elftallen (B-Jeugd). Hij is technisch zeer goed onderlegd, weet op het trainingsveld steeds te verassen en brengt leven in de brouwerij.”

René Gompel in 2016, Voorzitter SV CDW, ondernemer in detachering

—-

“Ruud, ik ben onder de indruk van jouw voetbal-analytische kwaliteiten”

John Stegeman in 2017, trainer van Heracles

 —-

“Ik heb een paar jaar als assistent trainer samen mogen werken met Ruud Bijnen bij de B1 van CDW in Wijk bij Duurstede. Ruud is in staat om zijn visie over te brengen aan de jongens. Hij is tactisch sterk en maakt voetballers voetballend beter en geeft ze meer inzicht in hoe het voetbalspel gespeeld moet worden in verschillende systemen. En wat er van die speler op die positie verwacht wordt. Verder is het een aimabel en intelligent persoon waar je goed mee kunt sparren. Ruud zal het meest effectief zijn bij een ambitieuze en leergierige groep.”

Bart-Jan Eissens in 2016, Assistent trainer CDW-jeugd, Verkoopleider in bouwindustrie

—-

“I can see that your passion is big for becoming a good football coach”

Quique Flores in 2012, trainer van Al-Ahli in Dubai (later van Watford en Espanyol)

Als trainer werkt ik hard en effectief om mijn doel te bereiken, namelijk verbetering van het functioneren van mijn team. Dat vergt in topsport een daadkrachtige aanpak die ik hieronder beschrijf volgens de volgende kernpunten:

• Blijf bij de inhoud
• Geen compromissen
• Verbetering op elk moment
• Sterke signalering
• Geen angst voor weerstand
• Didactisch anders
• Voetbalvisie blijven perfectioneren

Blijf bij de inhoud

Met veel emotionele boosheid een spelersgroep toespreken als het niet loopt in een wedstrijd, heeft maar zelden effect. Doe je het vaak, dan verlies je daarmee bovendien je geloofwaardigheid. Blijf liever bij een inhoudelijke analyse en wijs de spelers zo specifiek mogelijk op waar het anders en beter moet.

Geen compromissen

Om resultaten te halen, sluit je geen compromissen. Topsport is daarvoor niet geschikt. Je doet er alles voor en je grijpt alles aan om beter te worden. Een middenweg is er niet om te top te halen. Dat moet je overbrengen op de groep waarmee je traint.

Verbetering op elk moment

Als voetbaltrainer moet je spelers beter maken. Dat is de essentie van het vak. Een trainingsvorm uitzetten, aan de gang houden en de regels controleren is eenvoudig. In elke vorm wat als trainer toevoegen dat past in de visie naar wedstrijden toe en ervoor zorgen dat spelers uit elke spel (hoe simpel ook) wat meenemen om zichzelf te verbeteren, is veel lastiger.

Sterke signalering

In een teamsport is het bijzonder belangrijk alle “neuzen” dezelfde kant op te krijgen. Dat heeft tijd nodig. Het is daarbij essentieel dat de trainer elk negatief signaal dat zorgt voor verstoring van de groei van het team, hoe klein of onbelangrijk het ook mag lijken, direct benoemt en aanpakt. Het signaleren van deze vaak nauwelijks zichtbare ruis, is ongelofelijk belangrijk.

Geen angst voor weerstand

Verandering brengt weerstand met zich mee. Hoe groter de verandering hoe meer weerstand over het algemeen. Trainers, staf én bestuur moeten elkaar onvoorwaardelijk steunen en dezelfde lijn uitdragen om verandering voor elkaar te krijgen en de weerstand te overwinnen. Soms betekent dat ook afscheid nemen (of het verplaatsen in de organisatie) van mensen die niet in de juiste richting willen of kunnen meegaan.

Didactisch anders

Wil je spelers echt wat leren, dan moeten ze zelf betrokken worden bij oplossingen. Je moet ze dwingen zelf na te denken over de beste manier in plaats van zeggen wat de manier is. Dus je stelt vragen en steekt geen monoloog af. Je houdt de aandacht op deze wijze vele malen beter vast en op die manier gaat de visie ook leven in een groep. Bovendien onthouden mensen op vragende wijze veel meer dan op vertellende wijze. Ander voordeel is dat je spelers veel wijzer worden en op het veld in staat gaan zijn om met elkaar oplossingen te bedenken.

Voetbalvisie blijven perfectioneren

• In het voetbalspel is geen situatie hetzelfde.
• Het ontwikkelen van een heldere visie duurt met name daardoor jaren en het vergt een continue open houding om te leren.
• Van elke wedstrijd die je ziet en/of coacht, van elke training die je ziet en/of geeft, uit alles dat je over voetbal leest of van iedereen die er iets over tegen je zegt, kun je in potentie wat leren.
• Een voetbalvisie is nooit af en altijd aan verandering onderhevig, maar krijgt wel steeds meer vorm en detail. Uiteindelijk heb je voor elke situatie een oplossing in je hoofd die je kunt overbrengen op een spelersgroep.